Ung thư tuyến tiền liệt: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thầy thuốc ưu tú, bác sĩ Lê Thị Hải

Ung thư tuyến tiền liệt là căn bệnh phổ biến đứng thứ 4 trong các loại ung thư với gần 1.3 triệu ca mắc mới. Ngoài ra căn bệnh này còn đứng thứ 8 về tỷ lệ tử vong trong các loại ung thư. Theo thống kê tại Việt Nam, ung thư tiền liệt tuyến đứng thứ 11 với gần 4 nghìn ca mắc mới và có tỷ lệ tử vong đứng thứ 13.  

Ung thư tuyến tiền liệt là gì?

Ung thư tuyến tiền liệt

Ung thư tuyến tiền liệt (tên tiếng Anh: Prostate Cancer) hay ung thư tiền liệt tuyến là một bệnh nam giới thường gặp, đặc biệt là ở độ tuổi trên 50.Tuyến tiền liệt là cơ quan sinh dục chỉ có ở đàn ông, nặng khoảng 20 – 25 grams. Kích thước của cơ quan này thay đổi theo độ tuổi, phát triển từ khi dậy thì và ổn định ở tuổi 30, sau đó tiếp tục lớn hơn khi nam giới về già. Tuyến tiền liệt nằm phía dưới bàng quang và phía trên trực tràng, cạnh túi tinh (seminal vesicles). Đường dẫn nước tiểu đi xuyên qua trung tâm của tuyến tiền liệt, ra ngoài dương vật). Tuyến tiền liệt có nhiệm vụ tạo ra tinh dịch.

Sự phát triển bất thường, mất kiểm soát của các tế bào tuyến tiền liệt sẽ hình thành khối u ác tính tại đây, dẫn đến ung thư tiền liệt tuyến. Bệnh thường phát triển rất chậm và không có biểu hiện về bệnh lý ở giai đoạn đầu.

Tại Việt Nam, số người đến khám Nam khoa vì bệnh lý tuyến tiền liệt đã tăng lên nhưng đối với ung thư tuyến tiền liệt lại chưa được quan tâm thoả đáng. Cộng với điều kiện để chẩn đoán và phát hiện bệnh của các cơ sở y tế cũng chưa được trang bị đầy đủ, đây chính là lý do bệnh nhân thường chỉ tới bệnh viện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn. Điều này khiến việc điều trị rất khó khăn và có khả năng cao gây tử vong.

Các loại ung thư tiền liệt tuyến

Các loại ung thư tuyến tiền liệt

Loại ung thư thường gặp nhất là ung thư biểu mô tuyến. Ngoài ra, đôi khi bệnh cũng có thể xảy ra dưới dạng:

• Ung thư tuyến tiền liệt không biệt hoá
• Ung thư biểu mô tế bào vảy
• Ung thư biểu mô ống tuyến chuyển tiếp
• Sarcoma tuyến tiền liệt (rất hiếm gặp, chủ yếu ở trẻ nhỏ)

Các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt

Các giai đoạn của bệnh ung thư tuyến tiền liệt

Ung thư tiền liệt tuyến được chia thành 4 giai đoạn:

• Giai đoạn I: Tế bào ung thư khu trú tại tuyến tiền liệt. Giai đoạn này kích thước tiền liệt tuyến không to hơn so với kích thước bình thường, thăm khám trực tràng không phát hiện được. Ung thư gần như chỉ được phát hiện khi thấy PSA tăng và làm sinh thiết tuyến tiền liệt.
• Giai đoạn II: Tế bào ung thư bắt đầu phát triển nhưng chưa phá vỡ vỏ bọc của tuyến. Kích thước tuyến tiền liệt phình lớn. Giai đoạn này có thể phát hiện bằng phương pháp thăm khám trực tràng và thực hiện các xét nghiệm PSA.
• Giai đoạn III: Tế bào ung thư đã phá vỡ vỏ bọc của tuyến tiền liệt, di căn sang các cơ quan bên cạnh như trực tràng, bàng quang, túi tinh, cơ thắt niệu đạo…
• Giai đoạn IV: Tế bào ung thư di căn sang hạch bạch huyết và các cơ quan ở xa khác như xương, gan, phổi…

Dấu hiệu nhận biết ung thư tuyến tiền liệt

Dấu hiệu ung thư tuyến tiền liệt

Dưới đây là một số dấu hiệu ung thư tuyến tiền liệt bạn nhất định không được bỏ qua

Bệnh nhân bị rối loạn tiểu tiện: cảm giác đi tiểu không hết, còn sót lại nước tiểu sau khi tiểu; Tia nước tiểu yếu, không mạnh như lúc trước; Tiểu không tự chủ, Bí tiểu cấp tính, Tiểu đêm nhiều lần; Nước tiểu có máu…

Các dấu hiệu ung thư khác biệt hẳn so với u lành tính tuyến tiền liệt, khi tế bào ung thư đã lan tỏa hoặc đã có di căn: đau cột sống, đau vùng xương chậu; Xuất tinh có máu hoặc cảm giác đau buốt khi xuất tinh, Phù nề chi dưới. Bệnh nhân còn có thể bị suy thận, gầy sút, thiếu máu… nên thường đi khám tại các chuyên khoa khác.

Nguyên nhân gây ung thư tuyến tiền liệt

 

Nguyên nhân gây ung thư tiền liệt tuyến

Chưa có bất cứ nghiên cứu nào chỉ ra được chính xác nguyên nhân gây nên căn bệnh ung thư tuyến tiền liệt, tuy nhiên dưới đây là một số yếu tố nguy cơ mắc bệnh:

• Tuổi tác: Càng lớn tuổi, đàn ông càng dễ bị ung thư tuyến tiền liệt. Dưới 54 tuổi chỉ có 10% trường hợp phát hiện bệnh nhưng con số đã tăng đến 65% ở độ tuổi từ 55-74.
•  Chủng tộc: Nguy cơ người da màu bị ung thư tuyến tiền liệt cao hơn nhóm da trắng ở cùng độ tuổi. Người châu Á, tỷ lệ mắc bệnh thấp hơn người da đen và da trắng.
• Tiền sử bệnh trong gia đình: Các trường hợp có bố hoặc anh em trai có tiền sử mắc bệnh thì nguy cơ mắc bệnh lên đến 2 – 3 lần.
• Tân sản trong lớp biểu mô tuyến tiền liệt (PIN): PIN liên quan đến nguy cơ mắc ung thư, 25,8% ÷ 51% PIN biệt hoá cao phát triển thành ung thư tuyến tiền liệt
• Một số yếu tố khác: Hiện nay, các nghiên cứu đã làm sáng tỏ nhiều vấn đề về sinh bệnh học. Trong đó có nguyên nhân liên quan đến một số gene trong quá trình phát sinh và phát triển của tế bào ung thư và các yếu tố nguy cơ như môi trường, tiếp xúc với hóa chất, chế độ dinh dưỡng (ăn nhiều thịt đỏ, ăn ít rau), bèo phì, hút thuốc, mắc bệnh lây qua đường tình dục, viêm tuyến tiền liệt, thắt ống dẫn tinh…

Các biện pháp chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt

Trước tiên để chẩn đoán căn bệnh này, bác sĩ sẽ thăm khám trực tràng để phát hiện ra những dấu hiệu bất thường của tuyến tiền liệt. Sau đó, người bệnh sẽ được chỉ định làm một số xét nghiệm chuyên sâu:

Xét nghiệm máu PSA

Xét nghiệm PSA (prostate specific antigen) dùng để định lượng nồng độ kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt trong máu. Bình thường, giá trị PSA dưới 4ng/mL và tỷ lệ PSA tự do so với PSA toàn thể trên 20%. Nếu PSA tăng cao trên 4ng/mL và tỷ lệ PSA tự do/tổng thể dưới 15%, nguy cơ mắc bệnh là rất cao.

Hiện nay, xét nghiệm PSA được coi là hiệu quả nhất trong chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt. Việc áp dụng thực tiễn xét nghiệm PSA đã làm tăng lên đáng kể hiệu quả trong sàng lọc, chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh.

Sinh thiết

Khi tuyến tiền liệt có dấu hiệu bất thường, bệnh nhân sẽ được sinh thiết tuyến tiền liệt để tìm tế bào ung thư, sau đó đánh giá mức độ ác tính của khối u. Sinh thiết có thể thực hiện với việc gây tê tại chỗ.

Chẩn đoán hình ảnh

Khi đã có chẩn đoán về khối u ác tính ở tuyến tiền liệt, bệnh nhân cần làm thêm xạ hình xương và chụp cộng hưởng từ MRI vùng chậu để đánh giá giai đoạn của ung thư. Chẩn đoán này để xác định tế bào ung thư đã di căn hạch bạch huyết hoặc đến xương hay chưa.

Các phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt

 

Các phương pháp điều trị

Khi mắc ung thư tuyến tiền liệt, các bác sĩ có thể sử dụng một hoặc nhiều phương pháp kết hợp để điều trị cho người bệnh:

Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt tận gốc

Phương pháp điều trị này chỉ định cho những trường hợp ung thư giai đoạn sớm 1 hoặc 2, và ước lượng bệnh nhân có thể sống trên 10 năm. Tế bào ung thư còn khu trú chưa phá vỡ vỏ bao của tuyến, phẫu thuật có thể lấy hết được đến ranh giới an toàn (bờ phẫu thuật không còn mô ung thư) thì khả năng tái phát ở thời điểm 5 năm sau mổ khoảng dưới 10%.

Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt tận gốc có thể thực hiện bằng phẫu thuật nội soi hoặc phẫu thuật mở vùng dưới rốn. Bác sĩ sẽ cắt hết toàn bộ tuyến tiền liệt, túi tinh và mô quanh tuyến tiền liệt ra ngoài.

Biến chứng sau mổ thường gặp nhất là tiểu không kiểm soát hoàn toàn (5-10%), rối loạn cương (70%).

Tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, các bác sĩ thường áp dụng Phẫu thuật nội soi cắt tuyến tiền liệt tận gốc với mục đích giúp bệnh nhân giảm đau và nhanh phục hồi.

Xạ trị ngoài

Phương pháp này sử dụng tia X năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư ở tuyến tiền liệt. Thời gian điều trị kéo dài 6 – 7 tuần. Phương pháp này này chỉ định cho những trường hợp ung thư giai đoạn muộn (chủ yếu là giai đoạn 3 và 4).

Các tác dụng phụ thường gặp sau xạ trị là mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, rối loạn triệu chứng tiểu tiện, rối loạn cương…

Đốt tuyến tiền liệt với siêu âm hội tụ

Đây là giải pháp sử dụng sóng siêu âm (đặt trong trực tràng) để phá hủy tế bào ung thư bằng nhiệt. Phương pháp này thích hợp cho những bệnh nhân ung thư giai đoạn sớm nhưng không chấp nhận các nguy cơ và biến chứng của phẫu thuật.

Những bệnh nhân có chỉ định xạ trị nếu không chấp nhận cũng có thể điều trị thử nghiệm với HIFU nhưng khả năng tái phát sẽ cao hơn so với xạ trị ngoài.

Biến chứng thường gặp sau HIFU là hẹp niệu đạo, hẹp cổ bàng quang….

Điều trị bằng nội tiết

Điều trị nội tiết chỉ áp dụng cho những bệnh nhân đã có di căn hạch hoặc di căn xa. Bệnh nhân có thể lựa chọn giữa phẫu thuật cắt bỏ 2 tinh hoàn hoặc sử dụng thuốc tiêm (28 ngày/lần, liên tục trong ít nhất 6 – 12 tháng). Mục đích chính là cắt đứt nguồn cung cấp testosterone để tế bào ung thư không thể phát triển tiếp tục.

Trên đây là một số chia sẻ của chúng tôi về căn bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về căn bệnh này.

 

Sản phẩm Fucoidan Care

Công ty Cổ phần THT Pharma giới thiệu tới khách hàng sản phẩm Fucoidan Care giúp hỗ trợ phòng ngừa và điều trị ung thư rất tốt. Sản phẩm được làm từ 3 thành phần quý gồm Fucoidan, Beta-glucan và nấm đông trùng hạ thảo. Đặc biệt trong đó Fucoidan có công dụng giúp kích thích quá trình tự chế của các tế bào ung thư, kích thích hệ miễn dịch và hỗ trợ ngăn chặn quá trình hình thành các khối u. Đặc biệt nó còn có tác dụng giúp ngăn ngừa sự tấn công của oxy hóa hoạt tính và gây ức chế sự hình thành mạch máu mới nuôi các tế bào ung thư, nhờ vậy Fucoidan giúp cắt bỏ nguồn cung cấp dinh dưỡng cho các tế bào ung thư. 

Với những thành phần quý hiếm, vượt trội về công dụng, Fucoidan Care chính là sản phẩm được khuyên dùng bởi các chuyên gia ung bướu hàng đầu hiện nay. Hãy liên hệ hotline: 0866.205.833 để được hỗ trợ thông tin chi tiết về sản phẩm.