Tất cả những điều bạn cần biết về ung thư hắc tố da

Các biến đổi ác tính trên da sẽ sớm được phát hiện nếu như bạn một chút hiểu biết về các triệu chứng cảnh báo ung thư hắc tố da, sau đó có thể điều trị sớm tránh trường hợp ung thư lan tràn. 

Ung thư da hắc tố là gì?

Ung thư da hắc tố ( Melanoma ) là loại ung thư da ác tính nhất, phát triển từ tế bào sản xuất melanin ( melanocytes). 

Ung thư da hắc tố cũng có thể biểu hiện ở các vị trí ngoài da nhìn thấy được như mắt hoặc sâu bên trong hiếm hơn như cơ quan nội tạng. 

Thông thường, những phụ nữ trên 40 tuổi thường là đối tượng mắc ung thư da hắc tố cao nhất. 

Các biến đổi ác tính trên da sẽ sớm được phát hiện nếu như bạn một chút hiểu biết về các triệu chứng cảnh báo, sau đó có thể điều trị sớm tránh trường hợp ung thư lan tràn. 

Nguyên nhân gây ra ung thư hắc tố da

Ung thư da hắc tố thường xảy ra khi các tế bào sản xuất melanin( sắc tố da ) cơ thể phát triển bất thường, không thể kìm hãm, sự vượt trội này dẫn đến hình thành khối u ác tính. Đó là do các tổn thương DNA ở tế bào bình thường. Tuy nhiên, lý do tại sao DNA bị tổn thương và tại sao dẫn đến tình trạng hình thành các khối u hiện vẫn chưa được rõ ràng

Mặc dù đến hiện tại, nguyên nhân gây ung thư da hắc tố vẫn chưa được sáng tỏ. Tuy nhiên theo khảo sát, việc tiếp xúc nhiều với tia UV từ ảnh nắng mặt trời chính là yếu tố nguy cơ của bệnh

Bác sĩ cho rằng, tiếp xúc với UV chính là nguyên nhân hàng đầu hình thành ung thư hắc tố da. Mặc dù vậy thì tia UV vẫn không phải là nguyên nhân hàng đầu gây ra tất cả các tình trạng ung thư hắc tố da, điển hình như các vị trí không tiếp xúc với ánh sáng mặt trời  ( kẽ tay chân, gan bàn chân, gan bàn tay, …)

Một số biểu hiện để chứng minh rằng ung thư da hắc tố đến từ nhiều nguy cơ khác nhau:

-Da trắng: Da trắng là biểu hiện cho việc có ít sắc tố ( melanin) trên da, đồng nghĩa với việc bạn có ít khả năng được bảo vệ khỏi các tia bức xạ UV. Biểu hiện ở những người tóc vàng, người dễ dàng có tàn nhang thường có nguy cơ phát triển ung thư da hắc tố nhiều hơn người da đen 

-Tiền sử rám nắng: Điều này làm tăng nguy mắc ung thư hắc tố da

-Sống gần vùng xích đạo: Đây là nơi có nguy cơ tiếp xúc trực tiếp với ảnh nắng mặt trời. Ở đây lượng bức xạ cao hơn rất nhiều, đồng thời lượng phơi nhiễm UV cũng nhiều hơn

-Tiền sử gia đình mắc ung thư hắc tố da: Tiền sử gia đình mắc ung thư là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến bản thân mắc ung thư. Với ung thư hắc tố da cũng vậy. Đặc biệt với thế hệ 1 áp dụng từ người thân như bố mệ, anh chị em trong nhà có nguy cơ mắc ung thư cao hơn

-Có nhiều nốt ruồi hoặc các nốt ruồi không bình thường: Một người có nhiều hơn 50 nốt ruồi là yếu tố mắ ung thư da hắc tố. Tương tự có nhiều các nốt ruồi ở vị trí bất thường cũng là nguyên nhân mắc ung thư da hắc tố

-Suy giảm miễn dịch: Người bị suy giảm miễn dịch thường có nguy cơ mắc ung thư nhiều hơn người bình thường. 

Triệu chứng bệnh Ung thư hắc tố da

• Ung thư hắc tố da thường có thể biểu hiện ở tất cả vị trí trên cơ thể. Chúng thường được phát triển trên các vùng tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời như mặt, tay, chân, lưng.
• Ung thư hắc tố da cũng xảy ra tại các vùng ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như gan bàn tay,  gan bàn chân hoặc ở móng tay, đặc biệt với người có làn da đen.

Dấu hiệu ban đầu của ung thư hắc tố da:

• Thay đổi trên nốt ruồi cũ: Các nốt ruồi đột ngột thay đồi về kích thước, hình dáng hoặc chảy máu, ngứa. Màu sắc trở nên sẫm dần hoặc đường viền không đều, không đối xứng, nham nhở.
• Xuất hiện nốt tăng sắc tố hoặc khác thường trên da.

Đặc biệt: Ung thư hắc tố không phải chỉ bắt đầu từ các nốt ruồi có sẵn mà hoàn toàn có thể xảy ra ở các vị trí bình thường khác. 

Một số biểu hiện khác nhau giữa nốt ruồi bình thường và bất thường:

Các nốt ruồi ác tính rất khác nhau, một số có biểu hiện tất cả các triệu chứng trên, một số nốt ruồi ác tính chỉ có một hoặc hai đặc điểm.

Ung thư hắc tố da kín đáo:

• Ung thư hắc tố da có thể phát triển ở các vị trí kín đáo mà ít khi được kiểm tra tới.
• Ung thư hắc tố biểu hiện ở móng: thường xảy ra ở người da đen hoặc có làn da tối màu. Tổn thương phát triển ở móng tay, móng chân, gan bàn tay, gan bàn chân.
• Ung thư hắc tố biểu hiện ở miệng, đường tiêu hóa, đường sinh dục tiết niệu: bệnh thường khó được phát hiện.
• Ung thư hắc tố biểu hiện ở mắt: thường xuất hiện ở lớp hắc mạc. Người bệnh có thay đổi thị lực (nhìn mờ).

Đối tượng nguy cơ bệnh Ung thư hắc tố da

Người lao động ngoài trời, tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời

• Người sống ở vùng gần xích đạo.
• Người có thói quen tắm nắng
• Người có lớn hơn 50 nốt ruồi trên cơ thể hoặc có các nốt ruồi bất thường
• Người bị suy giảm miễn dịch: HIV, sau ghép tạng, người dùng các thuốc ức chế miễn dịch như bệnh tự miễn…
• Người có người thân bị ung thư hắc tố da.

Phòng ngừa bệnh Ung thư hắc tố da

• Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời giai đoạn giữa trưa nắng: Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời tích tụ theo thời gian sẽ làm tăng nguy cơ ung thư hắc tố da. Hạn chế các hoạt động ngoài trời tại thời điểm ánh nắng chiếu mạnh nhất (từ 11-14h trưa ) là cách tốt nhất phòng tránh các tổn thương da như cháy nắng, rám nắng cũng như phòng tránh ung thư hắc tố da.
• Sử dụng kem chống nắng: kem chống nắng không thể bảo vệ hoàn toàn trước các tác hại của tia UV đặc biệt là các bức xạ dẫn đến ung thư hắc tố da. Tuy nhiên sử dụng kem chống nắng vẫn có vai trò quan trọng. Bác sỹ da liễu khuyến cáo sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất là 30.
• Mặc quần áo bảo hộ và đeo kính chống nắng khi ra ngoài
• Một điều quan trọng là chăm sóc làn da của mình để nhận biết các thay đổi trên cơ thể: thay đổi nốt ruồi cũ, thay đổi màu sắc 1 vùng da.

Các biện pháp chẩn đoán bệnh Ung thư hắc tố da

Sàng lọc ung thư da

• Tự sàng lọc ung thư da: Tự khám da giúp chúng ta hiểu rõ được các nốt ruồi, các tàn nhang … trên cơ thể do đó có thể phát hiện sớm các thay đổi của chúng. Khám toàn diện các vị trí: thân mình, lưng, tay và chân. Ngoài ra kiểm tra các vị trí ít chú ý đến như: móng chân, móng tay, gan bàn chân, kẽ các ngón chân, ngón tay, háng và da đầu.
• Sàng lọc ung thư da tại cơ sở y tế: các bác sỹ sẽ khám toàn bộ các vị trí nghi ngờ.

Các biện pháp chẩn đoán ung thư da

Ung thư hắc tố da được phát hiện bằng khám da tuy nhiên bệnh chỉ có thể được khẳng định qua sinh thiết tổn thương. Các phương pháp sinh thiết tổn thương:

• Sinh thiết khoan bằng dụng cụ bấm (Punch biopsy)
• Sinh thiết trọn tổn thương (Excisional biopsy)
• Sinh thiết một phần tổn thương (Incisonal biopsy)

Lựa chọn phương pháp sinh thiết phụ thuộc vào đặc điểm khối u. Sinh thiết khoan bằng dụng cụ bấm và sinh thiết trọn tổn thương được khuyến cáo hơn vì có thể lấy hết các tổn thương nếu cần thiết. Tuy nhiên trong trường hợp tổn thương lớn cần áp dụng sinh thiết một phần tổn thương.

Các biện pháp điều trị bệnh Ung thư hắc tố da

Ung thư hắc tố có chữa được không? Bệnh có thể chữa khỏi thành công nếu được chẩn đoán và điều trị sớm.

Cách điều trị ung thư hắc tố da phụ thuộc và giai đoạn và thể trạng của bệnh nhân.

Ung thư hắc tố da giai đoạn sớm:

• Với các ung thư hắc tố da giai đoạn sớm điều trị là phẫu thuật loại bỏ tổn thương.
• Các tổn thương rất nhỏ có thể được loại bỏ hoàn toàn trong quá trình sinh thiết và không yêu cầu điều trị thêm.
• Ung thư hắc tố da giai đoạn lan tràn:
• Phẫu thuật: bao gồm phẫu thuật tổn thương và các hạch bạch huyết vùng để phòng ngừa tái phát và di căn xa.
• Hóa chất: sử dụng thuốc hóa chất để tiêu diệt tế bào ung thư.
• Xạ trị: bổ trợ sau phẫu thuật. Có thể sử dụng xạ trị triệu chứng.
• Liệu pháp miễn dịch: giúp hệ miễn dịch của cơ thể có thể tiêu diệt các tế bào ung thư. Một số miễn dịch đã được cấp phép sử dụng tại Việt Nam như Pembrolizumab (Keytruda).