Phân biệt u ác tính và u lành tính

Không phải tất cả khối u đều là ung thư. Có những loại ung thư không có khối u và có những loại khối u không phải là ung thư.Những  khối u không phải là ung thư được gọi là u lành tính 

Khối u ác tính là gì?

Khối u trong bệnh ung thư còn có tên gọi khác là các khối u ác tính, nó không chỉ phát triển về kích thước mà còn hình thành các rễ cắm vào các khu vực xung quanh, gây phá hoại các vùng này. 

Khoa học gọi đây là tính chất xâm lấn của ung thư. Chúng ta hình dung ra hình ảnh con cua với các càng, chân bám rộng xung quanh chính là mô tả tính chất này, đây đã trở thành biểu tượng của bệnh ung thư.

Phân biệt u ác tính và u lành tính

Trong ung thư, chúng ta có thể trực tiếp nhìn được hoặc qua các phương tiện cũng như có thể sờ thấy được các tế bào sinh sôi thành một khối. Đa số bệnh ung thư đều có khối u, tuy nhiên không phải tất cả bệnh ung thư cũng tạo thành khối u. Các bệnh về bạch cầu thường không tạo khối u, thay vào đó là các tế bào máu ác tính sinh sôi và lưu thông trong dòng máu.

Các tế bào bị ung thư hay các tế bào ác tính hoàn toàn có khả năng tách ra khỏi khối u ban đầu, sau đó trôi dạt đến các nơi khác trong cơ thể, phát triển và sinh sôi tiếp ở đó. Điều này được ví như  ong tách khỏi đàn và đến nơi khác tạo ra một tổ ong mới. Cơ chế này gọi là di căn.

Khối u lành tính là gì?

Nếu các tế bào của khối u không phải là ung thư thì khối u đó là lành tính. Khối u lành tính không xâm lấn các mô gần đó hay di căn các khu vực khác của cơ thể. 

U lành tính thường ít đáng lo ngại trừ khi nó chuyển sang chèn ép vào các mô, mạch máu gần đó hoặc dây thần kinh gây tổn thương. 

Ví dụ u xơ trong u xơ tử cung hoặc lipomas là ví dụ điển hình của khối u lành tính.

Ví dụ về khối u vú ác tính

Các khối u lành tính có thể cần phải được loại bỏ bằng phẫu thuật do chúng có thể phát triển rất lớn và nặng. Trong một số trường hợp, khối u lành tính có thể gây nguy hiểm, như khi có khối u trong não và tập trung trong không gian kín của hộp sọ. Ngoài ra, các khối u lành tính có thể chèn ép vào các cơ quan quan trọng hoặc chặn hoạt động của cơ quan đó. Một số loại khối u lành tính như polyp ruột được coi là tiền ung thư và được loại bỏ để ngăn chặn chúng trở thành ác tính. Các khối u lành tính thường không tái phát sau khi loại bỏ, nhưng nếu có thì chúng thường tái phát ở cùng một nơi.

 Phân biệt u lành tính và u ác tính

Mặc dù có những trường hợp ngoại lệ, ví dụ, mặc dù hầu hết các khối u ác tính đều phát triển nhanh chóng và các khối u lành không phát triển, nhưng có những ví dụ về cả 2 khối u ung thư phát triển chậm và không phải ung thư phát triển nhanh chóng, sự khác biệt chính giữa 2 loại khối u là rõ ràng và nhất quán. Dưới đây là một số điểm khác nhau chính giữa 2 loại u:

1.Đặc điểm của khối u ác tính

• Các tế bào có thể lây lan;
• Thường phát triển khá nhanh;
• Thường xâm lấn các mô khỏe mạnh gần đó;
• Có thể lây lan qua hệ thống máu hoặc bạch huyết;
• Có thể tái phát sau khi xóa, đôi khi ở các cơ quan khác;
• Các tế bào có nhiễm sắc thể và ADN bất thường được đặc trưng bởi các hạt nhân lớn, tối; có thể có hình dạng bất thường;
• Có thể tiết ra các chất gây mệt mỏi và giảm cân (hội chứng paraneoplastic);
• Có thể cần điều trị tích cực, bao gồm phẫu thuật, xạ trị, hóa trị và thuốc trị liệu miễn dịch.

Đặc điểm khối u ác tính

2. Đặc điểm của khối u lành tính

• Các tế bào có xu hướng không lan rộng;
• Hầu hết tăng trưởng chậm;
• Không xâm lấn mô gần đó;
• Không di căn đến các bộ phận khác của cơ thể;
• Có ranh giới rõ ràng;
• Dưới kính hiển vi, hình dạng, nhiễm sắc thể và ADN của các tế bào có vẻ bình thường;
• Không tiết ra hormone hoặc các chất khác (một ngoại lệ: pheochromocytomas của tuyến thượng thận);
• Có thể không cần điều trị nếu không đe dọa sức khỏe;
• Không có khả năng tái phát nếu được loại bỏ hoặc yêu cầu điều trị thêm như xạ trị hoặc hóa trị.

Khối u lành tính có thể biến ác tính?

Một số loại khối u lành tính rất hiếm khi chuyển thành khối u ác tính, ví dụ polyp adenomatous (adenomas) trong đại tràng có nguy cơ chuyển thành ung thư cao. Đó là lý do tại sao polyp lành tính được loại bỏ trong quá trình nội soi. Loại bỏ chúng là một cách để ngăn ngừa ung thư ruột kết.

Không phải lúc nào cũng rõ ràng liệu khối u đó là lành tính hay ác tính, và bác sĩ của bạn có thể sử dụng một số yếu tố khác nhau để chẩn đoán. Ngoài ra, có thể sinh thiết tìm thấy các tế bào tiền ung thư hoặc bỏ lỡ khu vực mà các tế bào ung thư, trong trường hợp này, những gì được cho là lành tính có thể trở thành ác tính.