Nguyên nhân, triệu chứng & cách điều trị u xơ tử cung

Tổ chức u xơ tử cung của Mỹ (Nuff) đã đưa ra nhiều thống kê đáng báo động về căn bệnh u xơ tử cung. Theo đó, có khoảng 80% phụ nữ trên thế giới đã và đang phải đối mặt với nguy cơ mắc căn bệnh này, trong đó tỷ lệ mắc bệnh và đang điều trị là khoảng 40%. Để rõ hơn về căn bệnh u xơ tử cung cũng như có biện pháp phòng tránh hiệu quả. Chị em hãy theo dõi bài viết dưới đây.

1. Kiến thức bệnh lý U xơ tử cung  U xơ tử cung (hay u cơ tử cung) là những khối u cơ phát triển trên tử cung phụ nữ. Đây là dạng u lành tính và hiếm khi phát triển thành ung thư.

U xơ rất đa dạng về hình dạng, kích thước, vị trí – từ bên trong lòng tử cung, thành tử cung hay trên bề mặt tử cung. U xơ còn có thể dính vào tử cung theo cấu trúc dạng cuống hay gốc. U xơ tử cung thường xuất hiện ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản – thường từ 30—40 tuổi, nhưng cũng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi.

2. Nguyên nhân gây u xơ tử cung Hiện nay y học chưa chỉ ra được nguyên nhân chính xác gây bệnh u xơ tử cung. Tuy nhiên một số yếu tố được cho là tác nhân làm hình thành khối u xơ. Cụ thể là:

2.1.Rối loạn nội tiết tố nữ Estrogen và progesterone là hai hormone chủ yếu ở phụ nữ. Đặc biệt, 2 hormone này sẽ tăng cao trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc khi phụ nữ mang thai. Sự tăng sinh quá mức hormone estrogen gây kích thích niêm mạc tử cung sẽ khiến u xơ tử cung xuất hiện và phát triển.

2.2.Mắc các bệnh lý phụ khoa Một số bệnh lý phụ khoa như nấm, viêm âm đạo, viêm cổ tử cung…tái đi tái lại nhiều lần sẽ gây tổn thương tử cung, khiến niêm mạc tử cung bị tăng sinh quá mức, từ đó hình thành u xơ tử cung. Ngoài ra, u xơ tử cung và viêm loét tử cung cũng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Các bác sĩ phụ khoa chỉ ra rằng, nếu bị viêm loét cổ tử cung hay viêm cổ tử cung mãn tính trong thời gian dài mà không được điều trị sẽ có sự tác động đến niêm mạc tử cung, gây tăng sinh niêm mạc tử cung, thành tử cung dày lên cũng là nguyên nhân gây u xơ tử cung.

2.3.Yếu tố di truyền Nghiên cứu cho thấy, nếu trong gia đình có mẹ, chị, em gái bị u xơ tử cung thì đời sau có nguy cơ mắc bệnh cao hơn khoảng 2 lần người bình thường.

2.4.Tuổi tác Các thống kê đã chỉ ra rằng, độ tuổi của phụ nữ tỷ lệ thuận với số người mắc bệnh u xơ tử cung. Theo đó, trước 30 tuổi tỷ lệ phụ nữ mắc bệnh là 5%; độ tuổi từ 30-40 tuổi là 30%; và đến 60% những phụ nữ mắc u xơ tử cung ở độ tuổi từ 40-50 tuổi.

2.5.Béo phì Người béo phì sẽ gặp phải tình trạng suy giảm chức năng của một số bộ phận khác như tuyến giáp, thận, vùng dưới đồi…Rối loạn tuyến giáp có thể gây hiện tượng cường estrogen, dẫn tới nguy cơ mắc bệnh u xơ tử cung. Chính vì vậy, phụ nữ béo phì sẽ có nguy cơ cao bị u xơ tử cung.

3. Dấu hiệu và triệu chứng của u xơ tử cung Các chuyên gia y tế cho biết, dấu hiệu và triệu chứng của u xơ tử cung rất khó nhận biết nếu không am hiểu về bệnh, bởi nó có những biểu hiện giống với các bệnh lý thường gặp khác. Dưới đây là một số triệu chứng điển hình mà chị em cần chú ý. Cụ thể là:

3.1.Rong kinh, rối loạn kinh nguyệt Nếu chị em bỗng nhiên bị rong kinh và kéo dài từ 2-3 tháng trở lên thì rất có thể là đang mắc bệnh u xơ tử cung – nhất là loại u xơ nằm dưới niêm mạc tử cung.

3.2.Bụng to lên bất thường nhưng không phải mang thai Bụng phát triển ngày một lớn dần, cộng thêm với kỳ kinh tới trễ sẽ dễ làm chị em lầm tưởng đó là dấu hiệu có thai, tuy nhiên khi dùng que thử vẫn chỉ cho kết quả 1 vạch, lúc này chị em hãy đi khám ngay. Bởi khối u xơ phát triển với kích thước lớn ở bụng dưới sẽ làm cho kích thước của ổ bụng tăng lên giống như đang mang thai.

3.3.Đau khi quan hệ tình dục Dấu hiệu này chỉ rõ rệt khi u xơ nằm ở phía dưới của tử cung, nằm ở cổ tử cung. Khi quan hệ tình dục, hoạt động co bóp của cơ quan sinh dục sẽ bị cản trở bởi khối u, khiến chị em cảm thấy khó chịu, đau ở vùng bụng dưới hay hai bên hông chậu.

3.4.Tiểu buốt, tiểu rắt Trường hợp u xơ tử cung nằm ở mặt ngoài tử cung có thể gây chèn ép bàng quang, khiến người bệnh đi tiểu thường xuyên hơn. Ở một số người bệnh, các khối u có thể gây bí tiểu hay khó tiểu.

3.5.Rối loạn tiêu hóa, đầy hơi chướng bụng Khi u xơ phát triển ở mặt trong tử cung, phía bên dưới có thể gây chèn ép lên trực tràng, làm cho chị em dễ bị táo bón, đau khi đi ngoài. Ngoài ra, u xơ tử cung còn bám vào trực tràng và làm cho người bệnh bị chướng bụng hay thậm chí là sa trực tràng, khó đi ngoài gây bệnh trĩ. Còn nếu bệnh nhân có khối u ở mặt trên tử cung, gần với dạ dày thì có thể ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa thức ăn, gây ra cảm giác buồn nôn ngay cả khi ăn no và đói.

3.6.Đau thắt lưng, đáy chậu Đối với u xơ nằm ở mặt ngoài của tử cung sẽ có thể gây tác động lớn lên dây thần kinh cột sống, nhất là khi khối u phát triển với kích thước lớn. Bệnh nhân sẽ cảm thấy đau thắt lưng và cảm thấy đau buốt cột sống, đau khắp vùng xương chậu.

4. U xơ tử cung có nguy hiểm không? Thực tế cho thấy, u xơ tử cung không quá nguy hiểm nếu được phát hiện sớm và có phương pháp điều trị phù hợp. Tuy nhiên, một số trường hợp vì chủ quan nên phát hiện bệnh muộn, gây nên khó khăn trong quá trình điều trị. Đồng thời còn gặp không ít những biến chứng nguy hiểm mà u xơ tử cung gây ra. Cụ thể là:

4.1.Hiện tượng xoắn u Hiện tượng xoắn u thường gặp ở bệnh nhân trẻ tuổi, tiềm ẩn mối nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm. Khi các khối u bị xoắn lại sẽ làm cản trở quá trình tuần hoàn máu đến các cơ quan khác trong cơ thể. Từ đó gây ra tình trạng ứ đọng lại, không lưu thông được khiến khối u sẽ ngày càng phình to ra và có nguy cơ bị vỡ gây nhiễm trùng, nhiễm độc hay viêm phúc mạc, mất máu cấp…

Khi bị xoắn u, người bệnh sẽ thấy đau bụng dữ dội và thời gian giữa những cơn đau càng về sau càng ngắn lại. Ngoài ra, nếu kèm theo tình trạng nôn ói, mất sức thì người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được xử lý kịp thời, tránh nguy hiểm đến tính trạng.

4.2.Thiếu máu Bệnh nhân có khối u nằm ở dưới niêm mạc thường hay bị rong kinh, rong huyết hoặc chảy máu nhiều ở cùng âm đạo. Khi hiện tượng này kéo dài sẽ khiến người bệnh bị thiếu máu, da xanh xao, chóng mặt, đau đầu…có thể nguy hiểm đến tính mạng.

4.3.Rối loạn tiểu tiện, đại tiện Khối u phát triển ngày càng lớn trong cơ thể có khả năng chèn ép lên bàng quang hay đại tràng. Từ đó làm ảnh hưởng đến việc đi tiểu tiện hay đại tiện của người bệnh.

4.4.Suy giảm khả năng sinh sản hay vô sinh Người bị u xơ tử cung sẽ khó mang thai do quá trình tinh trùng gặp trứng bị cản trở. Ngoài ra, sự thay đổi của hormone estrogen cũng gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, dẫn đến khó xác định ngày rụng trứng để thụ thai.  Đối với phụ nữ có khối u có kích thước lớn mà không đáp ứng các phương pháp điều trị thì bắt buộc phải cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tử cung, dẫn đến nguy cơ bị vô sinh.

Ngoài ra, với phụ nữ bị u xơ tử cung trong quá trình mang thai cũng sẽ dễ xảy ra tình trạng sảy thai, sinh non hay khó sinh phải mổ.

5.Các phương pháp điều trị u xơ tử cung hiện nay U xơ tử cung là một trong những bệnh lý phụ khoa phổ biến mà chị em dễ mắc phải. Mặc dù phần lớn khối u xơ là lành tính, nhưng trong nhiều trường hợp khối phát triển to dễ gây những biến chứng nguy hiểm – một số ít trường hợp có thể gây ung thư tử cung. Chính vì vậy, việc điều trị u xơ tử cung ngay từ sớm sẽ giúp giảm thiểu các mối nguy hại trên.

Một số phương pháp điều trị u xơ tử cung mà chị em có thể tham khảo như:

5.1.Điều trị u xơ tử cung bằng thuốc – U xơ tử cung uống thuốc gì? Thuốc điều trị u xơ tử cung chính là các loại nội tiết tố sinh dục được đưa tạm thời vào cơ thể người bệnh nhằm gây ức chế sự rụng trứng. Khi đó, buồng trứng sẽ tạm thời ngưng tiết hormone estrogen – vốn là “thức ăn” của khối u xơ, dần dần khiến khối u nhỏ lại. Trong giai đoạn sử dụng thuốc, người bệnh sẽ gặp tác dụng phụ giống tình trạng mãn kinh. Sau khi ngưng thuốc, buồng trứng sẽ làm việc trở lại và kích thích khối u tiếp tục phát triển. Thuốc điều trị u xơ tử cung chỉ áp dụng cho những khối u nhỏ hay u lớn chờ phẫu thuật.

5.2.Điều trị u xơ tử cung bằng phương pháp phẫu thuật Phẫu thuật được thực hiện khi người bệnh có các triệu chứng như rong kinh, rong huyết kéo dài, bụng dưới đau dữ dội…và điều trị bằng thuốc không đem lại khả quan.

Có nhiều cách can thiệp nhằm lấy đi khối u như bóc tách u xơ, cắt tử cung bán phần, toàn phần bằng phẫu thuật mổ nội soi hay mổ mở. Khi áp dụng phương pháp phẫu thuật người bệnh cần được gây mê, gây tê và có thể tiềm ẩn những rủi ro nhất định khi quá trình phẫu thuật diễn ra. Trường hợp phải cắt toàn bộ tử cung sẽ làm mất đi khả năng sinh sản của phụ nữ. Chính vì vậy, biện pháp này chỉ áp dụng với những khối u có kích thước quá to và gây biến chứng như vỡ, xoắn làm chảy máu, nhiễm trùng tử cung, buồng trứng, dễ dẫn đến hoại tử cơ quan sinh sản.

5.3.Điều trị u xơ tử cung bằng sóng siêu âm hội tụ Đây là phương pháp điều trị u xơ tử cung tiên tiến, giúp loại trừ mô đích bất thường trong cơ thể mà không cần phải phẫu thuật. Đặc biệt, không làm ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ, giúp bảo tồn tử cung và có độ an toàn hơn so với các phương pháp trên. Theo đó, bác sĩ dùng sóng siêu âm khu trú có cường độ cao tạo hiệu ứng nhiệt đốt tế bào đích, dưới sự kiểm soát định vị bằng hình ảnh cộng hưởng từ.

Tuy nhiên, phương pháp sóng siêu âm hội tụ chỉ phù hợp cho các khối u xơ có ít mạch máu nuôi dưỡng và không chỉ định cho những khối u có nhiều mạch máu nuôi dưỡng.

5.4.Nút mạch u xơ tử cung Mục đích chính của phương pháp này là làm tắc các động mạch nuôi khối u và chỉ được áp dụng cho các khối u nhiều mạch. Sau khi nút mạch, người bệnh thường rất đau do khối u bị hoại tử nhồi máu. Trong quá trình thực hiện phương pháp này, cần gây tê và dễ gặp rủi ro dẫn tới tắc nghẽn luôn nhánh mạch cấp máu cho buồng trứng hay những vùng cơ tử cung lành.

Thống kê cho thấy, phương pháp nút mạch có một tỷ lệ nhất định các trường hợp bị vô kinh, thậm chí vô sinh. Chính vì vậy, các chuyên gia y tế khuyến cáo phương pháp này chỉ nên áp dụng cho những trường hợp đã đủ số con hoặc phụ nữ không mong muốn có thai trong tương lai.

5.5.Điều trị u xơ tử cung bằng phương pháp thảo dược Bên cạnh các phương pháp điều trị u xơ tử cung theo tây y, các chuyên gia khuyên chị em nên kết hợp sử dụng các sản phẩm từ thảo dược thiên nhiên, vừa an toàn lại hiệu quả.

6.Cách phòng ngừa u xơ tử cung hiệu quả Sau khi sinh, sức khỏe của phụ nữ giảm đi rất nhiều, nội tiết tố trong cơ thể cũng thay đổi nên rất dễ mắc các bệnh lý phụ khoa như u xơ tử cung, u nang buồng trứng. Vì vậy, việc trang bị những kiến thức liên quan đến bệnh lý này là vô cùng quan trọng. Một số cách phòng ngừa u xơ tử cung hiệu quả mà chị em nên tham khảo, đó là:

6.1.Kiểm soát tốt cân nặng Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, thừa cân béo phì hay tăng cân quá nhanh không kiểm soát chính là yếu tố nguy cơ gây bệnh u xơ tử cung. Trên thực tế, phụ nữ béo phì có nguy cơ mắc bệnh u xơ tử cung cao gấp 2-3 lần người có chỉ số cân nặng tiêu chuẩn. Ngoài ra, béo phì còn là nguy cơ của các bệnh lý khác như tim mạch, tiểu đường. Vì vậy, chị em nên có chế độ ăn uống và luyện tập hợp lý để tình trạng thừa cân không xảy ra.

6.2.Thói quen sinh hoạt hợp lý  Thói quen sinh hoạt hợp lý, khoa học sẽ giúp tăng cường sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ mắc u xơ tử cung cho chị em, cụ thể là: -Uống đủ nước: mỗi ngày chị em nên bổ sung từ 1,5- 2 lít nước cho cơ thể. Bởi nước giúp thanh lọc tế bào, giảm thiểu sự ứ đọng chất thải, tăng cường đào thải các chất độc hại ra khỏi cơ thể, phòng ngừa u xơ tử cung, u nang buồng trứng. -Giữ vệ sinh sạch sẽ để ngăn ngừa vi khuẩn, tránh nguy cơ viêm nhiễm xảy ra như viêm âm đạo, nhiễm trùng tử cung và cổ tử cung. -Quan hệ tình dục lành mạnh, 1 vợ 1 chồng sẽ giúp hạn chế nguy cơ lây lan các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục. Sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn giúp hạn chế có thai ngoài ý muốn. -Ăn, ngủ, sinh hoạt điều độ, không nên thức quá khuya, hạn chế stress.

6.3.Tránh nạo hút thai bừa bãi Nạo hút thai nhiều lần cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh u xơ tử cung. Bởi việc này làm ứ máu trong buồng tử cung, nhiễm khuẩn, rách cổ tử cung, rối loạn chức năng cơ quan sinh dục gây ra rối loạn nội tiết tố nữ. Chính vì vậy, để phòng ngừa bệnh u xơ tử cung, chị em nên hạn chế tối đa việc nạo hút thai.

6.4.Kiểm tra sức khỏe định kỳ Kiểm tra sức khỏe định kỳ có thể giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường tại cơ quan sinh dục như cấu tạo, vị trí cũng như kích thước của tử cung, buồng trứng…từ đó có thể đưa ra những phương hướng điều trị kịp thời.

7.Thức ăn chữa u xơ tử cung Bên cạnh việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, bạn có thể xoa dịu các triệu chứng của u xơ tử cung bằng cách bổ sung các thực phẩm hữu ích trong bữa ăn hàng ngày. Thực phẩm tuy không thể chữa dứt điểm bệnh u xơ tử cung, nhưng chúng góp phần giúp cải thiện tình trạng và ngăn ngừa u xơ phát triển. Dưới đây là 5 loại thực phẩm chị em nên cho vào thực đơn hàng ngày.

7.1.Trái cây tươi và rau củ Trái cây tươi và rau củ đều chứa nhiều chất dinh dưỡng, chất xơ có thể hỗ trợ cho quá trình điều trị bệnh, kháng viêm. Ngoài ra, chúng còn giúp tăng cảm giác ngon miệng cũng như kiểm soát cân nặng hiệu quả. Những điểm tích cực này rất quan trọng bởi viêm nhiễm, thừa cân cũng góp phần tăng nguy cơ mắc u xơ tử cung. 

7.2.Đậu và đậu lăng Đậu và đậu lăng đều là những thực phẩm tốt cho người bị u xơ tử cung. Bởi chúng cung cấp nguồn chất xơ dồi dào, là một trong những lựa chọn hàng đầu để kiểm soát cân nặng. Ngoài ra, các loại đậu còn có chỉ số đường huyết thấp và ít tác động đến lượng đường trong máu. Ngược lại, các nguồn tinh bột đường có chỉ số đường huyết cao như đồ ngọt sẽ dễ gây viêm nhiễm và kích thích u xơ phát triển. Chị em nên hạn chế các loại thực phẩm này, thay thế bằng thực phẩm giàu dinh dưỡng, có lượng đường huyết thấp như các cây họ đậu sẽ giúp giảm triệu chứng của u xơ tử cung. Với nguồn đạm thực vật có sẵn, đậu và đậu lăng sẽ cung cấp đủ dưỡng chất thay cho thịt mỡ - loại thịt thường gây viêm nhiễm nặng. Bạn hãy nhớ bổ sung các loại đậu vào thực đơn hàng ngày nhé!

7.3.Ngũ cốc chưa tinh chế Các thực phẩm trắng như bánh mì tinh bột trắng sẽ tăng năng lượng sản sinh cho cơ thể, tác động đến sự chuyển hóa estrogen, từ đó gây trầm trọng thêm các triệu chứng u xơ tử cung. Bạn nên bỏ qua các món từ tinh bột đã qua tinh chế, hãy tập trung vào thực phẩm từ ngũ cốc nguyên hạt để cải thiện sức khỏe tử cung và ngăn ngừa u xơ phát triển. Ngũ cốc nguyên hạt có chỉ số glycemic thấp, lại giàu chất chống oxy hóa, chất xơ và đạm hơn so với các loại đã chế biến sẵn. Gạo lứt, yến mạch, lúa mạch cũng rất tốt cho người mắc u xơ tử cung.

7.4.Đậu nành và hạt lanh Trong đậu nành và hạt lanh đều chứa phytoestrogen – hợp chất tự nhiên có đặc tính tương tự như estrogen, là thực phẩm tốt cho người u xơ tử cung. Hợp chất này có khả năng ức chế thụ thể estrogen trên tế bào u xơ, làm giảm triệu chứng cũng như nguy cơ phát triển của u xơ tử cung. Bên cạnh đó, hạt lanh còn cung cấp chất xơ và omega-3, giúp bảo vệ cơ thể khỏi bị viêm nhiễm, ngăn ngừa u xơ phát triển, đồng thời còn loại bỏ các estrogen dư thừa. Đậu nành bổ sung lượng đạm cần thiết thay cho thịt mỡ. Vì vậy, chị em nên uống nhiều sữa đậu nành, ăn đậu phụ sẽ rât tốt cho cơ thể.

7.5.Thực phẩm từ sữa ít béo Sữa cung cấp nhiều canxi, giúp ức chế các tế bào phát triển thành u xơ. Nếu bạn thích món ăn từ sữa, hãy thay bằng các loại sữa tươi tách béo, phô mai ít béo, sữa chua trong chế độ ăn hàng ngày. Uống sữa không chứa lactose hay các loại sữa hạt như sữa hạnh nhân cũng là cách bổ sung thực phẩm tốt giúp phòng ngừa, cải thiện bệnh u xơ tử cung hiệu quả. Đồng thời, chị em cũng nên hạn chế sử dụng các sản phẩm có lượng chất béo cao như sữa nguyên kem, phô mai béo vì chúng dễ dẫn đến viêm nhiễm trong cơ thể.

Bài viết trên đây đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về bệnh u xơ tử cung. Đối với những chị em đang bị u xơ tử cung thì cần thăm khám, theo dõi của bác sĩ. Đồng thời, nên kết hợp sử dụng sản phẩm thảo dược Fucoidan Care để tăng cường hiệu quả phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh.